In het voorjaar vormen vleermuizen kraamkolonies, soms in bomen maar ook in gebouwen zoals kerkzolders. Een kraamkolonie bestaat uit verwante vrouwtjes: moeders, dochters, zussen en nichten. Vrouwtjes die in verschillende jaren zijn geboren, komen hier samen om hun jong ter wereld te brengen. Een vrouwtje krijgt (bij de meeste Nederlandse vleermuissoorten) meestal slechts één jong per jaar, en een deel daarvan haalt het eerste levensjaar niet. De vleermuizen die een verblijf op zolders — vaak kerkzolders — verkiezen, worden geteld wanneer ze tijdens de telronde aanwezig zijn.
In 2025 zijn er in de provincie Gelderland 221 objecten geteld. Wij hebben de zolders in ons deel van de Achterhoek voor onze rekening genomen. Dit is een aanzienlijke stijging ten opzichte van 2022, toen er slechts 60 objecten werden geteld. Ons totaal in 2025 lag op 6 objecten, iets minder dan 3% van het totaal. De zes locaties die wij hebben onderzocht, waren kerkzolders in Groenlo, Neede, Zieuwent, Beltrum, Aalten en Bredevoort.
In deze objecten (veelal kerkzolders) gaan wij op zoek naar vleermuizen, vaak soorten die met andere onderzoeksmethoden lastig te vinden zijn, zoals het opnemen van echolocatie. Zoldertellingen zijn bijzonder geschikt voor het inventariseren van de gewone grootoorvleermuis, een ‘fluisteraar’ onder de vleermuizen. Door zijn grote oren luistert deze soort meer naar de geluiden van zijn prooien, zoals het bewegen van de vleugels van nachtvlinders.
Dit jaar was de gewone grootoorvleermuis dan ook de enige soort die wij hebben gevonden: één solitair exemplaar. Dat was voor ons voldoende stimulans om ook volgend jaar weer zolders te gaan tellen, en we waren tevreden met dit resultaat. Andere groepen vonden echter soorten die wij niet hebben gezien, zoals de watervleermuis en de ruige dwergvleermuis — soorten die wij maar zelden tegenkomen. Waar ligt dat aan? Aan onze kerkzolders, onze inventarisatiemomenten of toch aan onze ogen? We kunnen onszelf tenslotte niet meer als piepjong beschouwen.
In de eerste tabel zijn de resultaten voor Gelderland te zien. In de tweede tabel staan onze eigen resultaten namens Stichting Vleermuizendorp Neede.
Tot slot: waarom worden vleermuizen eigenlijk geteld? Dit is de manier om te weten te komen of populaties op nationaal, regionaal of lokaal niveau vooruitgaan of achteruitgaan. Het meetprogramma Zoldertellingen Vleermuizen is onderdeel van het landelijke Netwerk Ecologische Monitoring, waar ook de NEM-VTT (rondjes rijden en analyseren) onder valt. Ook binnen NEM-VTT zijn wij actief.
Tekst: Kevin
Data provincie Gelderland: @ Frans Bosch
Data Stichting Vleermuizendorp Neede: @Pieter
Foto’s: Hillie