Met zijn zessen gingen wij op stap in het buitengebied van Winterswijk, op zoek naar vleermuizen. Overdag zijn vleermuizen in rust, waardoor het voor ons eenvoudiger is om foto’s te maken en ze aan de hand daarvan te determineren. Op basis van geluidsopnamen hebben wij de afgelopen maand geoefend met het op naam brengen van vleermuizen, en daaruit hebben wij geleerd dat we nog veel te leren hebben. Het feit dat we een vleermuis verwarden met een krekel, maakte dat overduidelijk.
Afgelopen augustus hebben wij ook geïnventariseerd en maar liefst 22 vleermuizen geteld; nu slechts 4. Het was een stuk kouder dan de afgelopen dagen: vannacht werd in De Bilt zelfs de eerste vorst genoteerd. Ons vermoeden was dat de vleermuizen een warmer plekje hadden gezocht – en hopelijk gevonden. Wanneer de temperatuur tot rond het vriespunt daalt, hebben de meeste vleermuizen namelijk meer behoefte aan beschutting. Dit kan in bomen zijn, maar ook gebouwen zoals spouwmuren, zolders of aardappelkelders bieden geschikte bescherming. Zo’n verblijf moet vorstvrij zijn, maar niet te warm: bij voorkeur tussen 0 °C en 10 °C.
Een soort die wij vandaag hebben gezien is de gewone dwergvleermuis. Deze soort geeft de voorkeur aan bovengrondse gebouwen, zoals spouwmuren en andere diepe spleten. Een zekere overeenkomst met de vleermuiskast waarin wij de dwergvleermuis vonden, is er dus wel. Twee soorten die wij niet hebben gezien zijn de rosse vleermuis en de ruige dwergvleermuis. Beide overwinteren in boomholten, bij voorkeur in hele oude, dikke bomen. Het is dus niet vreemd dat wij ze vandaag niet aantroffen.
De periode van de winterslaap is nu echt aangebroken en duurt enkele maanden, tot ongeveer april. Tijdens de winterslaap worden vleermuizen af en toe wakker: soms om te drinken, en bij mild winterweer en voldoende voedsel ook om te eten of om te verkassen. Bevalt een winterverblijf goed, dan is de kans groot dat zij er het jaar daarop weer zijn. Het komt zelfs voor dat individuen binnen een winterverblijf op precies dezelfde plek zitten als het jaar ervoor! Dit hebben wij te danken aan ringonderzoek die gedaan is bij meervleermuizen, maar geldt dit voor alle vleermuizen?
Tekst: Kevin
Foto’s: Hillie & Joeke