In het buitengebied van Neede ligt een winterverblijf dat wij mogen bezoeken en monitoren. In januari of februari worden de aanwezige vleermuizen geteld; dit jaar vond de telling plaats in midden januari. Het resultaat was niet om over naar huis te schrijven: onze vrijwilligers noteerden één franjestaart en één gewone grootoor. Niet bepaald een aantal om een gat in de lucht van te springen, toch? Hoe kunnen we daar verandering in brengen?
We arriveerden op een zonnige middag bij het winterverblijf met het idee om de toegangsdeur goed te laten sluiten, om zo een binnenklimaat te creëren waarin vleermuizen zich senang voelen. Samen met wat extra vochtigheid zou dit ervoor moeten zorgen dat het een populaire verblijfplek voor vleermuizen wordt in de winter.
Het liep echter anders. De muren worden onze prioriteit voor de komende tijd. Een vleermuiskelder moet een stabiel klimaat hebben – dit is essentieel voor vleermuizen om goed de winter door te komen. Om zo’n stabiel klimaat te bereiken, wordt er aarde op en tegen de kelder aangebracht. Maar ja, na zo’n 20 jaar zorgen al die kilo’s aarde ervoor dat de muren bol gaan staan. Ze worden als het ware naar binnen gedrukt, en instortingsgevaar is niet ondenkbaar. Op bepaalde plekken wordt het cement eruit gedrukt of is het al verdwenen. Zie hiervoor de foto’s. Dus onze volgende stap is het zoeken naar iemand met verstand van zaken die ons hiermee kan helpen.
Terug naar het klimaat. Een geschikt binnenklimaat voor vleermuizen kun je creëren. Maar hoe zit het met het klimaat buiten het winterverblijf? Dat is een stuk lastiger – logisch, toch? Maar waarom is dit belangrijk? Uit onderzoek van Van Zuijlen & Groenendijk (2023) blijkt dat verschillende soorten vleermuizen anders reageren op de buitentemperaturen op het moment dat zij in het winterverblijf verblijven. De temperaturen in de vijf dagen vóór de telling blijken van invloed te zijn op het aantal getelde individuen. Is het relatief warm geweest, dan is de kans kleiner dat je soorten als de gewone grootoor, franjestaart en meervleermuis aantreft. Voor de watervleermuis speelt de buitentemperatuur daarentegen geen rol.
Onze telling vond plaats op 16 januari 2025. Het resultaat: één franjestaart en één gewone grootoor. Weet iemand nog hoe het weer was in de dagen ervoor?
Tekst: Kevin
Foto’s: Pieter
Literatuur:
Van Zuijlen, A., Groenendijk, D. (2023), Effects on hibernating bats of ambient temperatures and the characteristics of winter roosts in a dune area. Geraadpleegd op 14 april 2025 van https://www.zoogdiervereniging.nl/sites/default/files/2023-03/lutra_651_van_zuijlen_groenendijk_2022_en.pdf